Từ một thung lũng hoang sơ cao 1000m so với mực nước biển, xung quanh là rừng thông bao phủ và một con suối chảy uống quanh, đến năm 1982 một dự án làm thay đổi bộ mặt của thung lũng xanh này, một con đập được xây dựng chắn ngan dòng suối Tía tạo nên một hồ nước xinh đẹp với diện tích lên đến 320ha. Ngoài vai trò làm điều hòa nhiệt độ và tạo cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, hồ Tuyền Lâm còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nước cho khu du lịch thác Datanla và khu nông nghiệp dưới hạ nguồn của huyện Đức Trọng.

Toàn cảnh hồ Tuyền Lâm nhìn từ đỉnh Pinhatt. Ảnh: Quy SG

Để đến được hồ Tuyền Lâm du khách có hai con đường chính từ Đà Lạt dẫn đến đây, du khách có thể đi đường Lê Hồng Phong rẻ vào Triệu Việt Vương rồi chạy thẳng đến hồ hoặc có thể đi đường quốc lộ 20, giữa đèo Prenn có ngã rẻ bên tay phải chạy thẳng sẽ đến bờ đập của hồ Tuyền Lâm. Nước hồ Tuyền Lâm quanh năm xanh biết một màu, quyện với những dãy rừng thông bạc ngàn xung quanh tạo nên khung cảnh như chốn thiên đường ở hạ giới. Phía bắc của hồ là ngôi Thiền Viện Trúc Lâm tĩnh lặng, du khách có thể tham quan Thiền Viện và đi bộ xuống hồ Tuyền Lâm bằng con đường lát đá phía trước chánh điện. Đến bờ đập hồ Tuyền Lâm du khách có thể chọn thuê thuyền máy để du ngoạn trên hồ, đến với các điểm du lịch hấp dẫn như khu dã ngoại Đá Tiên, Đường Hầm Điêu Khắc, rừng lá Phong...chi phí thuê thuyền tùy vào nhóm khách, thường giao động từ 300 000đ - 500 000đ/1 chuyến từ 6 đến 15 người.

Một chút thơ mộng của hồ Tuyền Lâm - Đà Lạt. Ảnh: Nguyễn Tất Thắng

Những năm gần đây hàng loạt dự án nghĩ dưỡng và khu du lịch được xây dựng hai bên bờ hồ, điển hình như các khu resort nghĩ dưỡng cao cấp Sacom, Eden, Bình An hay Lan Anh...một số khu du lịch bên hồ Tuyền Lâm nổi tiếng thời gian gần đây có thể kể đến như khu du lịch Đường Hầm Điêu Khắc, khu du lịch rừng lá Phong, dã ngoại Đá Tiên...Những khu du lịch và resort được xây dựng sẽ góp phần phát triển và thay đổi bộ mặt của hồ Tuyền Lâm, tuy nhiên những hệ quả mà nó mang lại cũng không ít, như sân golf Sacom được xây dựng đã chắt phá hơn 12 000 cây thông, và hàng loạt các resort khác xây dựng đã chặt phá rừng làm xấu đi bộ mặt của hồ Tuyền Lâm hiện tại.

Một hoạt động dã ngoại trên hồ Tuyền Lâm - Tour chèo thuyền ngắm lá Phong bên hồ Tuyền Lâm - Đà Lạt

Dù có những thay đổi đáng kể và hình hài xinh đẹp của hồ Tuyền Lâm đã không còn trọn vẹn như xưa, nhưng nhìn về tổng quan hồ Tuyền Lâm vẫn xứng đáng với danh hiệu Nam Thiên đẹ nhất hồ, nếu có dịp tản bộ lên đỉnh núi Pinhatt gần đó phóng tầm mắt nhìn xuống hồ Tuyền Lâm, bạn sẽ thấy được vẻ đẹp bình yên đến kỳ lạ như đang lạc vào một thiên đường ôn đới giữa lòng bắc Âu. Và nếu bạn là người yêu thích thiên nhiên, muốn tìm kiếm sự bình yên giữa lòng phố xá ồn ào náo nhiệt thì một chiếc cần câu hay một cái lều trại sẽ là ý tưởng tuyệt vời cho chuyến dã ngoại bên hồ Tuyền Lâm của bạn.